اهل کتاب (اصطلاحات نظامی)اهل کتاب، در اصطلاح فقه نظامی به پیروان آیین یهود، مسیحیت و مجوسیت می‌گویند. قرآن نیز به معرفی اهل کتاب پرداخته و حکم به پیکار با آنها داده مگر در صورتی‌که اسلام بیاورند و جزیه پرداخت کنند. ۱ - معنای لغویاهل کتاب در لغت یعنی کسانی که دارای کتاب آسمانی هستند. ۲ - معنای اصطلاحیدر اصطلاح به پیروان آیین یهود، مسیحیت و مجوسیت می‌گویند. ۳ - حکم اهل کتاب در قرآنخداوند متعال می‌فرماید: «قاتِلُوا الَّذینَ لایُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لابِالْیَوْمِ الْاخِرِ وَ لایُحَرِّمُونَ ما حَرَّمَ‌اللَّهُ وَ رَسُولَهُ وَ لا یَدینُونَ دینَ الْحَقِّ بِاللَّهِ مِنَ الَّذینَ اوتُوا الْکِتابَ حَتَّی یُعْطُوا الْجِزْیَةَ عَنْ یَدٍ وَ هُمْ صاغِرُونَ؛ با کسانی که از اهل کتابند و به خدا و روز جزا ایمان نمی‌آورند و آنچه را که خدا و رسولش حرام کرده، حرام نمی‌دانند و به دین حق نمی‌گروند، کارزار کنید تا اینکه با دست خود و با ذلت جزیه بپردازند.» ۴ - اهل کتاب از دیدگاه قرآنقرآن در معرفی اهل کتاب می‌فرماید: «انَّ الَّذینَ امَنُوا وَ الَّذینَ هادُوا وَ الْصابِئینَ وَ النَّصاری وَ الَمجُوسَ وَ الَّذینَ اشْرَکُوا...؛ کسانی که ایمان آوردند و کسانی که بر دین یهود، صابئین و نصارا و مجوس باقی مانند و کسانی که شرک ورزیدند.» این آیه یهودیان، صابئین، نصارا و مجوس را اهل کتاب معرفی می‌کند که دارای شریعت و کتاب آسمانی بودند. در مقابل اهل کتاب، مؤمنان به اسلام و مشرکان مطرح شده‌اند، کتاب آسمانی اهل کتاب عبارت است از: تورات برای یهود، انجیل برای نصاری، اوستا برای مجوس. ۵ - روایتی از امام صادق«شخصی از امام صادق (علیه‌السّلام) پرسید: آیا مجوسیان صاحب کتابند؟ فرمود: آری، مگر نامه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به اهل مکه به گوش تو نخورده که به آنان نوشت: یا اسلام بیاورید و یا آنکه به جنگ با شما برمی‌خیزم. مردم مکه در جواب آن حضرت نوشتند: از ما جزیه بگیر و ما را به بت پرستی‌مان واگذار. رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نوشت: من جزیه نمی‌گیرم، مگر از اهل کتاب. مجدداً مردم مکه نامه نوشتند- و مقصودشان از این نوشته تکذیب آن حضرت بود. چطور می‌گویی من جزیه نمی‌گیرم، مگر از اهل کتاب و حال آنکه از مجوسیان جزیه گرفته‌ای؟ رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در پاسخشان نوشت: مجوسیان پیغمبری داشتند که او را کشتند و کتابی داشتند که آن را آتش زدند؛ پیغمبر آنان کتابی آورده بود که در پوست دوازده هزار گاو نوشته شده بود.» ۶ - احکام اهل کتابامام خمینی (رحمة‌الله‌علیه) می‌فرماید: «کافر نجس می‌باشد و در این حکم، فرقی بین مرتد و کافر اصلی- چه حربی باشد و چه ذمی- نیست.» بر مسلمانان واجب است که با کافران بجنگند تا اینکه آنها اسلام بیاورند و یا کشته شوند و جزیه پرداخت نمایند و بر دین خود باقی بمانند و پرداخت جزیه تنها از کافران اهل کتاب پذیرفته می‌شود. قرآن کریم می‌فرماید: «قاتِلُوا الَّذینَ لایُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ لابِالْیَوْمِ الْآخِرِ...؛ با هر که ایمان به خداوند و روز رستاخیز نیاورد، پیکار کنید.» ۷ - پانویس۸ - منبع• جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی، ص۲۵. |